Sunday, July 29, 2012

HISTORY: Anyong lupa at tubig sa mundo

ANYONG LUPA AT TUBIG
Karagatan
- tubig alat na bumubuo sa 97% ng daigdig
·         Pacific Ocean
- pinakamalaki at pinakamalawak
- 45.9% ng karagatan
- “Payapa” – Ferdinand Magellan
- Mariana Trench – kanluran; pinakamalalim na lugar sa mundo
·         Atlantic Ocean
- pangalawa sa pinakamalaki
- “atlas” – diyos ng mga Greek
- Puerto Rico Trench – pinakamalalim na parte
- Greenland – pinakamalaking pulo sa mundo
- dito lumubog ang Titanic noong Apr. 14, 1912
- Baltic, Mediterranean, Caribbean
·         Indian Ocean
- pangatlo sa pinakamalaki
- Java Trench – pinakamalalim, Indonesia
- Dec 26, 2004 – nagkaroon ng 9.3 mag lindol
- baybayin ng East Africa – Indonesia & Australia
- Indian Peninsula – Antarctica
- Bay of Bengal, Arabian sea, Persian Gulf, Red Sea
·         Arctic Ocean
- pinakamaliit na karagatan
- hangganan: Hilagang Europe, Asya at N. America; Scandinavia, Russia, Canada, Alaska
Dagat
- mas maliit sa karagatan; mas malapit sa kalupaan
·         Mediterranean Sea – Europe & Africa
- Black Sea, Sea of Azov
·         South China Sea – pinakamalaki sa Asya
·         Bering, Okhotsk, Arabian Sea – Asya
·         Caribbean Sea – pinakamalaki sa America

Golpo
·         Gulf of Thailand, Oman, Persia – Asya
·         Gulf of Guinea – Africa
·         Gulf of Alaska, Mexico – North America
·         Gulf of Panama, Nuevo – South America

Look
·         Bay of Bengal – pinakamalaki sa Asia
·         Korean, Manila Bay – Asia
·         Bay of Todos Los Santos, Sao Marco, Sechura – South America

Kipot
- anyong tubig na nasa pagitan ng dalawang kalupaan
·         Strait of Malacca – Indonesia
·         Luzon Strait – Pilipinas
·         Strait of Tartar – Russia
·         Bass Strait – Australia 
·         Torres Strait – Australia/Papua New Guinea
·         Hudson Strait
·         Bering Strait
·         Strait of Gibraltar

Ilog
- tubig tabang. Karaniwang nagsisimula sa matataas na lugar. Nagmula sa tipak ng yelo o pag-apaw ng lawa.
·         Nile River – Africa; pinakamahabang ilog
- nagmumula ang tubig sa Lake Victoria
·         Amazon River – S. America/Brazil; pangalawa
·         Chiang Jiang(Yangtze) – pinakamahaba sa Asya
·         Mississippi-Missouri River – N. America
·         Volga River – Europe
·         Murray River – Australia

Lawa
- karaniwang tubig tabang; napapaligiran ng kalupaan
·         Caspian Sea –  Asya; pinakamalaki sa mundo
·         Lake Superior – N. America; pangalawa
·         Mare Caspium – Russia; inakalang dagat
·         Lake Tanganyika, Victoria – Africa
·         Huron & Michigan Lake – N. America
·         Aral Sea – Asya  

Talon
·         Angel Falls – Venezuela; pinakamataas
- Jimmie Angel – amerikanong piloto
·         Tugela Falls – S. Africa
·         Utigord & Monge Falls – Norway
·         Mutarazi – Zimbabwe

Bundok
- pinakamataas na anyong lupa
·         Mt. Everest – Nepal & Tibet, pinakamataas
·         Mt. K2 (Godwin Austen) – pangalawa
·         Mt. Kanchenjunga – India; pangatlo

Bulubundukin
- mga hanay ng kabundukan
·         Himalayan Mountain Ranges – pinakamataas
·         Andes Mountain Ranges – pinakamahaba
·         Alps, Pyrenees, at Carpathian Mountain Ranges – Europe
·         Ural – hangganan ng Asia at Europe
·         Caucasus at Karakorum – Asia
·         Rocky & Appalachian Mountains – N. America

Bulkan
- karaniwan matatagpuan sa Pacific Ring of Fire na nakapaligid sa Pacific Ocean Plate

Burol
- mataas na anyong lupa na mas mababa sa bundok
- hindi hihigit sa 1000 talampakan
·         Chocolate Hills – 1268; Bohol
·         Kremlin Hill – Moscow
·         Vatican Hill – Rome
·         Wamel Hill – Poland
·         Avas Hill – Hungary

Talampas
- patag na lupain sa ibabaw ng bundok
·         Chang Tang – Tibet; pinakamalawak sa mundo
·         Decan Plateau – India
·         Anatolian Plateau – Turkey
·         Central Siberian Plateau – Russia

Disyerto
·         Sahara Desert – “Sah’ra”; pinakamalawak
·         Arabian Desert, Empty Quarter – Saudi Arabia – pinakamalawak na disyertong buhanginan
·         Gobi Desert – Mongolia
·         Taklamakan – China
·         Kalahari Desert – Botswana, Africa
·         Great Victoria Desert – Australia

Lambak
- patag na lupain sa pagitan ng 2 mataas na lupain
- dito umusbong ang sinaunang kabihasnan
·         Tigris-Euphrates – Iraq; pinakatanyag
·         Indus Valley – India
·         Huang He Valley – China
·         California Central, Grand Canyon – USA
·         Danube Valley – East Europe
·         Rhone Valley – France

Tangway
- isang pirasong lupain na nakarugtong sa isang malaking lupain. Haloss napapaligiran ng tubig
·         Iberian Peninsula – Spain, Portugal
·         Scandinavian Peninsula – Norway, Finland, Sweden
·         Italy at Greece
·         Turkey, N and S Korea, Saudi Arabia, Oman, Yemen, India, Thailand at Malaysia

Pulo
- napaliligiran ng tubig sa lahat ng sulok
  •  Greenland – Denmark; pinakamalaki


Kapuluan
- binubuo ng mga pulo
  • ·         Indonesia – 17000; pinakamalaki
  • ·         Aleutian Archipelago – N. America
  • ·         British Isles – Europe
  • ·         Japan, Pilipinas – Asya
  • ·         Cuba – West Indies



No comments:

Post a Comment