HISTORY: Ang Rome Bilang Isang Imperyo

Ang Rome Bilang Isang Imperyo

Si Augustus Caesar

·         Augustus – kaniyang kadakilaan

·         Princeps – “unang mamamayan”

·         Praetorian Guard – pinakamahuhusay na mga mandirigma na magtatanggol sa kanya

·         Pax Romana – panahon ng katahimikan at kasaganahan ng mga tao

-          Tumagal ng 200 taon

Ang mga naging Emperador ng Pax Romana

1.       Tiberius

-          Mabuting pinuno

-          Sistema ng pagbubuwis

2.       Caligula

-          Maayos sa simula

-          Inubos ang kaban ng yaman ng imperyo

-          Idineklara ang sarili bilang diyos at nagpagawa ng templo

-          Pinatay ng kanyang sundalo

3.       Claudius

-          Naging lalawigan ng Rome ang malaking bahagi ng England

-          Pagkamamamayan ng mga tao sa labas ng Italy

4.       Nero

-          Masamang pinuno

-          Pinaslang ang kanyang ina at asawa

-          Nagpatiwakal nang mag-alsa ang hukbong Roman

5.       Vespasian, Titus Domitian

-          Binigyan ng pagkakataon ang mga taga-lalawigan na mapabilang sa Senado

-          Mas pinaunlad ang Rome

-          Ipinagawa ang Colosseum

6.       Nerva

-          Mananananggol at mabuting pinuno

-          Matalinong paraan ng pagpili sa susunod na magiging emperador ng Rome

7.       Trajan

-          Hinirang ni Nerva na maging pinuno

-          Nakamit ng imperyo ang pinakamalawak na imperyong sakop

-          Spanish Emperor

-           

8.       Hadrian

-          Pangangalaga sa hangganan

-          Hindi pinahalagahan ang mga lupain na nasakop ni Trajan sa silangan ng Euphrates River

-          Naglakbay sa Great Britain at nagpagawa ng Hadrian Wall

-          Pagtatangi sa kulturang Greek

9.       Antoninus Pius

-          Pinakamapayapa sa lahat

-          Nagpagawa ng mga kalsada

-          Pinaunlad ang kalakalan sa Gaul, Germany, Russia, at China

-          Nagpatayo ng mga paaralan

10.   Marcus Aurelius

-          Huling emperador ng Pax Romana

-          Iskolar at pilosopo

-          Binigyang diin ang Stoicism

-          Ipinagtanggol ang imperyo laban sa pananalakay ng mga dayuhang mula sa hilaga at silangang hangganan nito

-          Scholarly emperor

Ang Imperyo sa Panahon ng Pax Romana

Ang Rome

·         Rome – pangunahing kabisera at pinakamaunlad na lungsod

-          Sentro ng pamahalaan, kabuhayan, kultura

-          May mga gusali, templo, stadium, tulay

·         Aqueduct – nagsilbing daanan ng tubig mula sa mga ilog patungo sa lungsod

Batas ng Imperyo

·         Kodigo ng mga batas – pinakadakilang ambag ng mga Roman

·         Juris prudentes – mga dalubhasa sa batas

·         Ang isang tao ay mananatiling inosente hangga’t hindi napatutunayang nagkasala

Lipunang Roman

·         Aristokratiko – pinakamataas na pangkat ng tao

-          Emperador at pamilya, senador at opisyal, mayayamang pamilya

·         Pamilya – pinakamahalagang yunit

Panahanan

·         Karaniwan na isang palapag

·         Atrium – malaking silid. Makikita dito ang silid-tulugan at ang kusina

Libangan

·         Thermae – pampublikong paliguan

-          May silid-aklatan, hardin, gymnasium

·         Chariot Racing – ginagawa sa Circus Maximus (isang habilog na gusali, 200 000 katao)

·         Paglalaban ng mga gladiator

Relihiyon

DIYOS	Greek	Roman
Pangunahin	Zeus	Jupiter
Reyna	Hera	Juno
Karagatan	Poseidon	Neptune
Apoy	Hephaestus	Vulcan
Araw	Phoebus Apollo	Phoebus Apollo
Digmaan	Ares	Mars
Agrikultura	Demeter	Ceres
Buwan	Artemis	Diana
Pagibig, kagandahan	Aphrodite	Venus
Katalinuhan, digmaan	Pallas Athena	Minerva
Kailaliman ng mundo	Hades	Pluto

Wikang Latin

·         Lumaganap ang wikang Latin sa buong imperyo.

·         Dito rin nagmula ang French, Spanish, Portuguese at Romanian

Siyensiya at Medisina

·         Pliny, the Elder – manunulat, Roman Naturalist

-          May-akda ng Historia Naturalis na naglalaman ng mga datos ukol sa astronomy, botany, heograpiya at medisina

·         Galen – sumulat ng encyclopedia ukol sa medisina at pagdadalubhasa sa pag-aaral ng mga bahago ng katawan ng tao

·         Nagpatayo ng mga pagamutan

Arkitektura

·         Mga gusaling hugis-arko

·         Colosseum – isa sa pinakatanyag na gusali

-          “colossus” – lubhang malaki

-          Pinakamalaking ampitheater

-          Kasing hugis ng football stadium

-          45 000 katao

Panitikan

·         Cicero – pinakatanyag na manunulat ng Latin Prose. Karaniwang tumatalakay sa pulitika at ugali ng tao

·         Virgil – pinakadakilang makata na nabuhay sa panahon ni Augustus Caesar

-          Aeneid – pinakamahalagang akda. Tumatalakay kay Aeneas, isang Trojan na nagtungo sa Italy upang manirahan

·         Horace – sumulat ng mga tula ng papuri

·         Livy at Tacitus – sumulat ng kasaysayan